برآورد هزینۀ سوانح ترافیکی در ایران با استفاده از روش تمایل به پرداخت

سابقه و هدف: برای تخصیص بهینۀ منابع عمومی و برای برقراری ارتباط بین هزینه و منافع، باید پیوسته و به شکلی نظام مند هزینۀ تصادفات را محاسبه کرد. هدف مطالعۀ حاضر، تعیین هزینۀ ناشی از سوانح ترافیکی در ایران با استفاده از تحلیل وایبول و با روش تمایل به پرداخت بود. روش بررسی: در یک مطالعۀ مقطعی درسال 1392 ، تعداد 846 نفر (به نسبت اعلام شدۀ گزارش جهانی ایمنی راه سال 2013 سهم عابر پیاده 28 درصد، موتورسیکلت 23 درصد، سرنشینان 26 درصد، رانندگان 23 درصد) تصادفی انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند. پرسش نامۀ طرح بر اساس استاندارد روش تمایل به پرداخت (ارزش گذاری مشروط، بیان ترجیح، ترجیح آشکار) با لحاظ خطر درک شده تهیه و روایی و پایایی ابزار تعیین شد. پرسش نامۀ طرح به همراه چهار سناریو برای (سرنشینان، عابران پیاده، رانندگان، موتورسیکلت سواران) جمع آوری شد. یافته ها: میانگین سنی افراد مورد بررسی 9/9±4/33 سال و میانگین تمایل به پرداخت در کاربران راه 050/612/2 ریال بود. ارزش آماری زندگی برای یک مورد فوت 906/584/713/19 ریال برآورد شد. برای کل موارد فوت در سال 1392 بر اساس 20408 مورد مرگ 648/073/106/314/402 ریال بود. این میزان برای مصدومیت بر اساس حجم ترافیک سالانه در سال 1392 به میزان 518/113 برای هر مصدومیت 500/582/412/2 ریال و با توجه به تعداد موارد مصدومیت 802/318 نفر سال 1392 به میزان 000/165/126/136/769 ریال و در مجموع موارد فوت و جرح به میزان 648/238/232/450/171/1 ریال بود. با توجه به درآمد ناخالص ملی سال 1392 بر اساس آمار بانک جهانی که 000/000/300/604 دلار است هزینۀ سوانح ترافیکی 46/6 در صد درآمد ناخالص ملی را شامل می شود. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد هزینۀ سوانح ترافیکی در ایران سهم قابل توجهی از درآمد ناخالص ملی را شامل می شود. اگر سیاست گذاری ها و اختصاص منابع بر اساس شواهد علمی بنا شود می توان با کاهش میزان مرگ و مصدومیت مبلغ هنگفتی از سرمایۀ کشور را ذخیره کرد.